హైదరాబాద్ సెంట్రల్ యూనివర్శిటీ (HCU) ఆవరణలోని కంచ గచ్చిబౌలి ప్రాంతంలో 400 ఎకరాల భూమిలో చెట్ల నరికివేత విషయంలో, తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రభుత్వంపై సుప్రీంకోర్టు తీవ్ర ఆగ్రహం వ్యక్తం చేసింది.

• వివాద నేపథ్యం:
  • కంచ గచ్చిబౌలి ప్రాంతంలోని 400 ఎకరాల భూమి, దశాబ్దాలుగా వివాదంలో ఉంది.
  • విద్యార్థులు, పర్యావరణవాదులు ఈ భూమిని HCU ఆవరణ భాగముగా భావిస్తున్నారు, కానీ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ భూమిని ప్రభుత్వ ఆధీనంలో ఉన్నట్టు, ఐటీ మరియు ఇతర అభివృద్ధి ప్రాజెక్టుల కోసం వినియోగించాలని నిర్ణయించింది.
  • 2025 మార్చి చివరి వారంలో వేలాది చెట్లు అనుమతులు లేకుండా నరికివేయబడ్డాయని ఆరోపణలు ఉన్నాయి.
  • ఈ చర్యలు అటవీ చట్టాలు, వాల్టా చట్టం, మరియు సుప్రీంకోర్టు, హైకోర్టు తీర్పులను ఉల్లంఘించాయని విమర్శలు వచ్చాయి.

సుప్రీంకోర్టు ఆగ్రహం: జస్టిస్ గవాయ్ ఆదేశాలు

ఏప్రిల్ 2025లో జరుగిన విచారణ సమయంలో, జస్టిస్ గవాయ్ నేతృత్వంలో సుప్రీంకోర్టు వివరణాత్మకంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వంపై విచారణ చేస్తూ క్రింది అంశాలు పేర్కొంది:

• చట్టవిరుద్ధ చెట్ల నరికివేత:
  • “చెట్లు కొట్టేముందు అనుమతులు తీసుకున్నారా? స్పష్టంగా చెప్పండి!” అనే వ్యాఖ్యతో, 2002 వాల్టా చట్టం మరియు 2017 జీవో 23 ప్రకారం, అటవీ శాఖ అనుమతి తప్పనిసరి అన్న నిబంధనలను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం పాటించలేదని పేర్కొంది.
• 100 ఎకరాల్లో పునరుద్ధరణ:
  • ఆదేశం: 100 ఎకరాల్లో చెట్ల పునరుద్ధరణ చేయాలని సుప్రీంకోర్టు ఆదేశించింది.
  • హెచ్చరిక: “చీఫ్ సెక్రటరీని కాపాడాలనుకుంటే, 100 ఎకరాలను ఎలా పునరుద్ధరణ చేస్తారో చెప్పండి!” అని గవాయ్ గారు తెలిపారు.
• జైలుకు శిక్ష హెచ్చరిక:
  • అనుమతులు లేకుండా చెట్లు నరికినందుకు, చీఫ్ సెక్రటరీ శాంతి కుమారి సహా సంబంధిత అధికారులను జైలు పంపించే హెచ్చరిక ఇచ్చారు.
  • “పునరుద్ధరణను వ్యతిరేకిస్తే, ఆ భూముల్లోనే టెంపరరీ జైలు కట్టి అందులోకి పంపిస్తాం!” అనే తీవ్ర వ్యాఖ్య.
• బుల్డోజర్లపై ప్రశ్నలు:
  • హైకోర్టు మరియు సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాల ఉల్లంఘన గురించి బుల్డోజర్లు, నరికివేత కొనసాగుతున్నదాని పై తీవ్ర ప్రశ్నలు ఎత్తారు.
• నివేదిక సమర్పణ:
  • స్థలం పరిశీలించి నివేదిక సమర్పించాలని హైకోర్టు రిజిస్ట్రార్‌ ను ఆదేశించారు. తదుపరి విచారణ ఏప్రిల్ 16, 2025కి వాయిదా వేయబడింది.

పర్యావరణ విధ్వంసం మరియు వన్యప్రాణాలకు హాని

• వన్యప్రాణులకు హాని:
  • చెట్లు నరికివేయడంతో గచ్చిబౌలి ప్రాంతంలోని జీవవైవిధ్యం తీవ్రంగా ప్రభావితమైంది.
  • జింకలు తమ ఆవాసాలను వదిలి బయటకు వచ్చి, మూడు జింకలు కుక్కల దాడిలో చనిపోయినట్లు నోటీసుకొనిపోతుంది.
  • సంభందిత సంఘటనల వీడియోలు సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అవుతున్నాయి, వీటిపై సుప్రీంకోర్టు ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది.
• పర్యావరణ నష్టం:
  • ఔషధ మొక్కలు, వివిధ పక్షి జాతులు, మరియు ఇతర జీవవైవిధ్యం ఉన్న భూమి ఈ చర్యల వల్ల నష్టపోయింది.
  • హైదరాబాద్ పర్యావరణ సమతుల్యత దెబ్బతిన్నట్లు పర్యావరణవాదులు అభిప్రాయపడ్డారు.

రేవంత్ రెడ్డి ప్రభుత్వంపై విమర్శలు

• చట్టాల ఉల్లంఘన:
  • అటవీ చట్టం, వాల్టా చట్టం, మరియు కోర్టు తీర్పులను ఉల్లంఘించి 50 జేసీబీలతో రాత్రివేళల్లో చెట్లు నరికినట్టు ఆరోపించారు.
  • “ఒక పేద రైతు చెట్టు నరికితే జరిమానా విధించే ప్రభుత్వం, వేలాది చెట్లను నరికినప్పుడు నిశ్శబ్దంగా ఉందాం” అని విమర్శలు వచ్చే స్థితి.
• విద్యార్థుల ఆందోళనలు:
  • HCU విద్యార్థులు ఈ భూమిని రక్షించాలని నిరసన చేస్తున్నారని, సుప్రీంకోర్టు కమిటీని కలవకుండా విద్యార్థులను అడ్డుకున్నారని, పోలీసులను ఉపయోగించి నిరసనలను అణచివేశారని ఆరోపణలు ఉన్నాయి.
• ప్రతిపక్ష ఆరోపణలు:
  • బీఆర్ఎస్ నేత కేటీఆర్ ఈ భూమిని రియల్ ఎస్టేట్ కంపెనీలకు అమ్మాలని ప్రభుత్వ ప్రయత్నం జరుపుతునందనే, భవిష్యత్తులో తిరిగి స్వాధీనం చేసుకొని అతిపెద్ద ఎకో పార్క్‌ను నిర్మించనున్నారనే హామీలు వ్యక్తం చేశారు.

ప్రభుత్వ వాదన

• భూ స్వాధీనం:
  • తెలంగాణ ప్రభుత్వం తెలిపింది, ఈ 400 ఎకరాల భూమి ప్రభుత్వ ఆధీనంలో ఉంది మరియు HCU కి సంబంధించినది కాదు.
  • 2004లో ఈ భూమిని ఒక ప్రైవేట్ సంస్థకు కేటాయించినప్పటికీ, రేవంత్ రెడ్డి సీఎం అయిన తర్వాత న్యాయపోరాటం ద్వారా భూమిని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నామని పేర్కొన్నారు.
• అభివృద్ధి లక్ష్యం:
  • ఈ భూమిలో ఐటీ ప్రాజెక్టులు, అభివృద్ధి కార్యకలాపాలు చేపట్టి రాష్ట్ర ఆదాయాన్ని పెంచాలని ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
  • అయితే, ఈ భూమి చెరువులు, భారీ వృక్షాలు లేని, రాళ్లు మరియు సాధారణ చెట్లు ఉన్న భూమిగా ఉన్నదని వాదించారు.

సమాజంలో ఆందోళనలు

• సామాజిక చర్చలు:
  • ఈ వివాదం సామాజిక మీడియా వేదికపై తీవ్ర చర్చనీయాంశంగా మారింది.
  • HCU విద్యార్థులు, పర్యావరణవాదులు మరియు ప్రముఖులప్పటికీ (ఉదాహరణకు, సినీ నటి డయా మీర్జా) ఈ చెట్ల నరికివేతకు తిరస్కారాన్ని తెలిపారు.
  • #SaveHCUBioDiversity, #SaveHyderabadBioDiversity వంటి హాష్‌ట్యాగ్‌లతో నిరసనలు ప్రబలమయ్యాయి.

భవిష్యత్తు చర్యలు

• సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాల అమలు:
  • 100 ఎకరాల్లో చెట్ల పునరుద్ధరణకు ప్రభుత్వ చర్యలు తీసుకోవాల్సిన ఆదేశం కలిగింది.
  • అటవీ శాఖ, రెవెన్యూ శాఖలు ఈ ప్రక్రియను పర్యవేక్షిస్తూ, కేంద్ర అటవీ, పర్యావరణ శాఖల ఆదేశాల ప్రకారం చర్యలు చేపట్టనున్నాయి.
• సెంట్రల్ ఎంపవర్డ్ కమిటీ:
  • కమిటీ క్షేత్రస్థాయి పరిశీలన జరిపి, వాస్తవ పరిస్థితులపై నివేదిక సమర్పించి, తదుపరి చర్యలను నిర్ణయించనున్నది.

ముగింపు

HCU కంచ గచ్చిబౌలి భూముల వివాదం, పర్యావరణ పరిరక్షణ మరియు అభివృద్ధి మధ్య ఉన్న ఘర్షణకు ప్రతీకగా నిలిచింది.
సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాలు రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి గట్టి సందేశం ఇస్తున్నాయి—

“పర్యావరణాన్ని కాపాడకుండా అభివృద్ధి సాధ్యం కాదు.”

100 ఎకరాల్లో చెట్ల పునరుద్ధరణ, చట్టాల పాటింపు, మరియు జీవవైవిధ్య రక్షణలో తీసుకునే చర్యలు ఈ వివాదం భవిష్యత్తును నిర్ణయిస్తాయి.
హైదరాబాద్ యొక్క ఆకుపచ్చని సంపదను కాపాడటానికి, ప్రభుత్వం, విద్యార్థులు, మరియు పర్యావరణవాదులు కలిసి చర్యల్లో పాల్గొనాల్సిన అవసరం స్పష్టంగా ఉంది.