హైదరాబాద్, ఒకప్పుడు రియల్ ఎస్టేట్ రంగంలో అభివృద్ధి సాధించిన నగరంగా పేరొందినప్పటికీ, 2023 డిసెంబర్లో కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత ఈ రంగంలో క్షీణత స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. 2025 మార్చి నాటికి, ఈ పరిస్థితికి అనేక కారణాలు దోహదపడ్డాయి. ఈ కారణాలను విశ్లేషిస్తూ, దానిని నివారించడానికి కొన్ని సూచనలను కూడా చర్చిద్దాం.
కారణాలు:
- పరిపాలనలో అనిశ్చితి మరియు విధాన మార్పులు కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత, రియల్ ఎస్టేట్ విధానాల్లో స్పష్టత లేకపోవడం ఒక ప్రధాన సమస్యగా మారింది. గత బీఆర్ఎస్ ప్రభుత్వంలో అమలైన ప్రోత్సాహక విధానాలు, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులు కొనసాగలేదు. HYDRAA (హైదరాబాద్ డిజాస్టర్ రెస్పాన్స్ అండ్ అసెట్స్ మానిటరింగ్ ఏజెన్సీ) ద్వారా అక్రమ నిర్మాణాలపై చర్యలు తీసుకోవడం వల్ల కొనుగోలుదారుల్లో భయం నెలకొంది. దీనివల్ల కొత్త పెట్టుబడులు తగ్గాయి.
- కొత్త ప్రాజెక్టులకు అనుమతుల ఆలస్యం కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం పర్యావరణ నిబంధనలను కఠినతరం చేయడం, భవన నిర్మాణ అనుమతుల ప్రక్రియను క్లిష్టతరం చేయడం వల్ల కొత్త ప్రాజెక్టులు ప్రారంభం కావడం ఆగిపోయింది. GHMC మరియు HMDA నుంచి అనుమతులు పొందడంలో జాప్యం జరుగుతోందని బిల్డర్లు ఆరోపిస్తున్నారు. దీనివల్ల సరఫరా తగ్గి, ధరలు అస్థిరంగా మారాయి.
- ఆర్థిక అస్థిరత మరియు పెట్టుబడుల కొరత కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం రాష్ట్ర ఆర్థిక సమస్యలను సాకుగా చూపుతూ, గతంలో ప్రకటించిన మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులను నిలిపివేసింది. దీనివల్ల ఎన్నారైలు (నాన్-రెసిడెంట్ ఇండియన్స్) మరియు ఇతర పెట్టుబడిదారులు హైదరాబాద్ రియల్ ఎస్టేట్లో పెట్టుబడులు పెట్టడానికి వెనుకాడుతున్నారు. అమ్మకాలు 2024లో 40% వరకు తగ్గినట్లు నివేదికలు చెబుతున్నాయి.
- వినియోగదారులలో విశ్వాసం తగ్గడం HYDRAA చర్యలు, ఆర్థిక అనిశ్చితి వల్ల సామాన్య కొనుగోలుదారులు ఇళ్లు కొనడానికి సంకోచిస్తున్నారు. గతంలో హైదరాబాద్లో రియల్ ఎస్టేట్ స్థిరంగా లాభదాయకంగా ఉండేది, కానీ ఇప్పుడు ఆస్తుల విలువలు క్షీణిస్తాయనే భయం వినియోగదారుల్లో నెలకొంది.
- ఐటీ రంగంపై పరోక్ష ప్రభావం హైదరాబాద్ రియల్ ఎస్టేట్ ఎక్కువగా ఐటీ ఉద్యోగులపై ఆధారపడి ఉంటుంది. కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం ఐటీ రంగానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వకపోవడం, కొత్త పెట్టుబడులను ఆకర్షించడంలో విఫలమవడం వల్ల ఈ రంగంలోని ఉద్యోగులు ఇళ్లు కొనడంలో ఆసక్తి చూపడం లేదు.
నివారణ మార్గాలు:
- స్పష్టమైన విధానాల అమలు ప్రభుత్వం రియల్ ఎస్టేట్ రంగానికి సంబంధించి స్పష్టమైన, పెట్టుబడులను ప్రోత్సహించే విధానాలను తీసుకురావాలి. అనుమతుల ప్రక్రియను సరళీకరించడం, పారదర్శకతను పెంచడం ద్వారా బిల్డర్లు, కొనుగోలుదారులలో విశ్వాసం పెంచవచ్చు.
- మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి మెట్రో విస్తరణ, రహదారుల అభివృద్ధి వంటి ప్రాజెక్టులను వేగవంతం చేయడం ద్వారా హైదరాబాద్ ఆకర్షణీయతను పెంచవచ్చు. ఇది రియల్ ఎస్టేట్ డిమాండ్ను పెంచుతుంది.
- పెట్టుబడులను ఆకర్షించే చర్యలు ఎన్నారైలు, విదేశీ పెట్టుబడిదారుల కోసం ప్రత్యేక ప్రోత్సాహకాలను ప్రకటించడం, రియల్ ఎస్టేట్ ప్రాజెక్టులకు సబ్సిడీలు లేదా రుణ సౌలభ్యాలను అందించడం ద్వారా మార్కెట్ను పునరుజ్జీవనం చేయవచ్చు.
- HYDRAA చర్యల్లో సమతుల్యత అక్రమ నిర్మాణాలపై చర్యలు తీసుకుంటూనే, చట్టబద్ధమైన ప్రాజెక్టులను ప్రోత్సహించేలా HYDRAA విధానాలను సమతుల్యం చేయాలి. ఇది కొనుగోలుదారుల్లో భయాన్ని తగ్గిస్తుంది.
- సామాన్యులకు సరసమైన గృహాలు మధ్యతరగతి కొనుగోలుదారుల కోసం సరసమైన గృహ పథకాలను ప్రవేశపెట్టడం, రుణ వడ్డీ రేట్లపై సబ్సిడీలను అందించడం ద్వారా డిమాండ్ను పెంచవచ్చు.
ముగింపు:
కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత హైదరాబాద్ రియల్ ఎస్టేట్ క్షీణించడానికి పరిపాలనా వైఫల్యాలు, విధాన అస్పష్టతలు ప్రధాన కారణాలుగా కనిపిస్తున్నాయి. ఈ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి ప్రభుత్వం వేగంగా చర్యలు తీసుకోవాలి. స్థిరమైన విధానాలు, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి, పెట్టుబడుల ప్రోత్సాహం ద్వారా ఈ రంగాన్ని మళ్లీ గాడిలో పెట్టవచ్చు. లేకపోతే, హైదరాబాద్ ఆర్థిక హోదా మరింత దిగజారే ప్రమాదం ఉంది.