భారత్-పాకిస్థాన్ సంబంధాల చారిత్రక నేపథ్యం
1947 భారత విభజన తర్వాత భారత్ మరియు పాకిస్థాన్ మధ్య ప్రారంభమైన విభేదాలు ఇప్పటికీ కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి. కాశ్మీర్పై హక్కుల వివాదం, సరిహద్దు ఉగ్రవాదం, మరియు అణు సామర్థ్యాలు ఈ సంబంధాలను మరింత సంక్లిష్టం చేశాయి. 2019లో కాశ్మీర్ ప్రత్యేక ప్రతిపత్తి రద్దు, 2025 పహల్గామ్ ఉగ్రదాడి వంటి సంఘటనలు ఉద్రిక్తతలను మరింత పెంచాయి.
భారత్కు మద్దతు ఇచ్చే దేశాలు
భారత్ పెరుగుతున్న ఆర్థిక మరియు సైనిక శక్తితో ప్రపంచంలో అనేక దేశాల మద్దతు పొందుతోంది:
1. యునైటెడ్ స్టేట్స్
- చైనా ప్రభావాన్ని ఎదుర్కోవడం లక్ష్యంగా భారత్కు వ్యూహాత్మక మద్దతు.
- ఉగ్రవాద నిరోధక సహకారం, వాణిజ్య ఒప్పందాలు గణనీయమైనవి.
2. రష్యా
- భారత మిలిటరీలో రష్యన్ పరికరాల ప్రాధాన్యత.
- బ్రహ్మోస్ క్షిపణి ప్రాజెక్టులు వంటి సహకారాలు.
3. ఇజ్రాయెల్
- ఉగ్రవాద వ్యతిరేక పోరాటంలో గాఢమైన మైత్రీ.
- అధునాతన రక్షణ సాంకేతికతను భారత్కు అందిస్తోంది.
4. ఫ్రాన్స్
- రాఫెల్ యుద్ధ విమానాల సరఫరా.
- కాశ్మీర్ వివాదంలో భారత్కు మద్దతు.
5. జపాన్
- క్వాడ్ కూటమిలో భాగస్వామ్యం.
- స్వేచ్ఛాయుత ఇండో-పసిఫిక్ దృష్టిలో భారత్కు మద్దతు.
6. ఆఫ్ఘనిస్థాన్
- మౌలిక సదుపాయాల నిర్మాణంలో భారత పెట్టుబడులు.
- ఉగ్రవాదంపై పాకిస్థాన్ వ్యతిరేక దృష్టి.
7. సౌదీ అరేబియా మరియు యు.ఎ.ఇ.
- ఆర్థిక సంబంధాల మెరుగుదలతో భారత్కు మద్దతు పెరుగుతోంది.
8. భూటాన్, మారిషస్, బంగ్లాదేశ్
- చారిత్రక అనుబంధం మరియు కాశ్మీర్ వివాదంపై భారత్కు మద్దతు.
పాకిస్థాన్కు మద్దతు ఇచ్చే దేశాలు
పాకిస్థాన్ వ్యూహాత్మక స్థానం, మత సంబంధాల ఆధారంగా కొన్ని దేశాల మద్దతు పొందుతోంది:
1. చైనా
- “అన్ని వాతావరణ మిత్రుడు”.
- చైనా-పాకిస్థాన్ ఆర్థిక కారిడార్ (CPEC) ద్వారా గాఢమైన సంబంధాలు.
2. టర్కీ
- మతపరమైన ఐక్యత మరియు కాశ్మీర్ విషయంపై భారత్ వ్యతిరేక ప్రకటనలు.
3. ఇరాన్
- భద్రతా సహకారం ఉన్నప్పటికీ సంబంధాలు సంక్లిష్టం.
4. సౌదీ అరేబియా (పరిమిత మద్దతు)
- గత మద్దతుతో పోలిస్తే భారత్ సంబంధాల దృష్ట్యా మద్దతు తగ్గింపు.
5. మలేసియా (పరిమిత మద్దతు)
- కాశ్మీర్ విషయంలో పాకిస్థాన్ పక్షం తీసుకున్నా, వ్యూహాత్మక లోతు తక్కువ.
తటస్థ లేదా అస్పష్ట స్థానాలు
- యునైటెడ్ కింగ్డమ్: వాణిజ్య-ఆధారిత తటస్థ దృక్పథం.
- యూరోపియన్ యూనియన్: ఉగ్రవాదం వ్యతిరేకంగా భారత్ పరోక్ష మద్దతు.
- ఐక్యరాష్ట్ర సమితి: సంభాషణకు పిలుపు, కానీ స్పష్టమైన మద్దతు లేదు.
భౌగోళిక రాజకీయ ప్రభావాలు
భారత్ మరియు పాకిస్థాన్కు మద్దతు ఇచ్చే దేశాల ఎంపిక ప్రపంచ ధోరణులను ప్రతిబింబిస్తుంది:
- భారత్: పాశ్చాత్య శక్తులు మరియు ఇండో-పసిఫిక్ కూటములతో బలపడుతోంది.
- పాకిస్థాన్: చైనా మరియు కొన్ని ముస్లిం దేశాలపై ఆధారపడుతోంది.
అణు సామర్థ్యాలు మరియు 2025 పహల్గామ్ దాడి వంటి సంఘటనలు భవిష్యత్తులో మరింత దౌత్య ప్రయత్నాలను అత్యవసరంగా చేస్తున్నాయి.
ముగింపు:
భారత్ ప్రపంచ భౌగోళిక రాజకీయాలలో తన స్థానాన్ని బలపరుస్తోంది, పాకిస్థాన్ పరిమిత మద్దతుతో సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది. భవిష్యత్తు, మరింత సుస్థిరత దిశగా కదలాలని ఆశిద్దాం.